رویه اجرایی صادرات سوخت تقطیری حاصل از بازیافت روغن‌های کارکرده

رویه اجرایی صادرات سوخت تقطیری حاصل از بازیافت روغن‌های کارکرده بر اساس این رویه ضمن تسهیل فرآیند صادرات «سوخت تقطیری» شرایط تحقق خواست دستورالعمل پیشگیری از قاچاق و عرضه خارج از شبکه فرآورده‌های نفتی یارانه‌ای و شیوه مبارزه با آن را نیز فراهم خواهد شد. مقدمه امروزه صنعت بازیافت یک ضرورت زیست محیطی بوده و ...

9 دقیقه
0 دیدگاه
فرشته نصیری

رویه اجرایی صادرات سوخت تقطیری حاصل از بازیافت روغن‌های کارکرده

بر اساس این رویه ضمن تسهیل فرآیند صادرات «سوخت تقطیری» شرایط تحقق خواست دستورالعمل پیشگیری از قاچاق و عرضه خارج از شبکه فرآورده‌های نفتی یارانه‌ای و شیوه مبارزه با آن را نیز فراهم خواهد شد.

مقدمه
امروزه صنعت بازیافت یک ضرورت زیست محیطی بوده و روند رو به گسترش و توسعه‌ای دارد و علاوه بر ارزش اقتصادی، در عرصه‌های مختلف کالایی از جمله مواد پلاستیکی، کاغذ، فلزات و … نیز کاربرد دارد.

بازیافت روغن کارکرده همزمان با جنگ جهانی دوم و کمبود روغن روان کننده برای اولین بار در آلمان انجام پذیرفت. وجود بیش از 500 هزار تن روغن کارکرده در کشور، ضرورت حفاظت محیط زیست، کمبود روغن‌های روان کننده و صرفه‌جویی ارزی، لزوم تصفیه و بازیافت روغن‌های کارکرده را از نظر اقتصادی توجیه می‌کند.

در نتیجه فرآیند تصفیه روغن‌های کارکرده، روغن پایه حاصل می‌شود که پایه و اساس انواع روغن‌های روان کننده مانند روغن موتور، روغن دنده و… می‌باشد. فرآورده جانبی که طی فرآیند تصفیه روغن کارکرده حاصل می‌شود فرآورده سبکی است که عموماً به عنوان سوخت از آن استفاده و در صنعت تصفیه مجدد (دوم) اصطلاحاً “سوخت تقطیری” نامیده می‌شود. از آنجا که مشخصات این سوخت با مشخصات فرآورده‌های نفتی سوبسیددار بویژه نفت گاز مشابهت بسیاری دارد، صادرات آن همواره با مشکلاتی مواجه بوده است.

بر اساس این رویه ضمن تسهیل فرآیند صادرات «سوخت تقطیری» شرایط تحقق خواست دستورالعمل پیشگیری از قاچاق و عرضه خارج از شبکه فرآورده‌های نفتی یارانه‌ای و شیوه مبارزه با آن را نیز فراهم خواهد شد.

پیشینه طرح
با تصویب و اجرای دستورالعمل پیشگیری و مبارزه با قاچاق و عرضه خارج از شبکه فرآورده‌های نفتی یارانه‌ای از سال 1387 شرکت‌های تولیدی تصفیه دوم برای جابجایی و فروش و صدور محصول روغن سوخت تقطیری با مشکلاتی مواجه شدند. با توجه به مشکلات شرکت‌های تولیدی در نگهداری و انباشت حجم انبوه این محصول در واحدهای تولیدی که موجب بروز خطرات جانبی دیگری شده است مجدد موضوع در دستور کار کارگروه تخصصی مرتبط با فرآورده‌های نفتی ستاد قرار گرفت و طبق تصمیمات متخذه در جلسه 13 /2 /90 مقرر شد پژوهشگاه سازمان ملی استاندارد با مطالعه موضوع و انجام طرح پژوهشی میزان استحصال «سوخت تقطیری» را بررسی و اعلام نمایند. پیرو آن پروژه تحقیقاتی تعیین درصد علمی میزان تولید روغن سوخت تقطیری از فرآیند پالایش روغن کارکرده را اجرا و میزان محصول ( سوخت تقطیری) استحصالی از روغن کارکرده «کارتر خودروها 2 /7 درصد» و «سایر موارد 12 درصد» اعلام شد. از این‌رو رویه اجرایی صادرات روغن سوخت تقطیری با میزان استحصالی حداکثر 7 درصد تهیه و در تاریخ 21 /6 /91 ابلاغ شد.

نظر به درخواست‌های مکرر کمیسیون‌های استانی ستاد، اتحادیه‌های صنفی و واحدهای تولیدی و همچنین وجود خطرات بالقوه حاصل از انباشت سوخت تقطیری (حاصل از اختلاف تولید و مجوز صادرات)، از جمله مسائل ایمنی، انفجار و… اصلاح شیوه‌نامه با استعلام از سازمان ملی استاندارد در دستور کار قرار گرفت. مراتب از سوی سازمان ملی استاندارد در کارگروه‌های استانداردسازی و تعیین ماهیت فرآورده‌های نفتی صادراتی بررسی و نتیجه را طی نامه شماره 7189 مورخ 9 /2 /94 مبنی بر حفظ میزان درصد سوخت تقطیری ناشی از تصفیه روغن کارکرده کارتر خودروها و ورودی واحدهای تولیدی به ترتیت 2/ 7 و 12 درصد اعلام و بر بقاء نتایج تحقیق قبلی تأکید کرد.

در سال 1400، با توجه به ایراد دستگاه های نظارتی به ورود ستاد به امور اجرایی در رویه اجرایی مصوب و منع ستاد در این خصوص، موضوع طی مکاتبات و جلسات متعددی با حضور سایر دستگاه های عضو کمیته رسیدگی رویه مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و نهایتاً با مساعدت وزارت صمت، مقرر گردید وظایف و مسئولیت های اجرایی تعیین شده برای ستاد به وزارت صمت ارجاع شود. بر این اساس، مقرر شد رویه اجرایی توسط وزارت صمت مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفته و جهت تصویب به ستاد منعکس شود.

رویه اجرایی حاضر به منظور پیشگیری از قاچاق فرآورده‌های نفتی یارانه‌ای، حفاظت از محیط زیست، توسعه اشتغال، توسعه صادرات، حمایت از تولیدکنندگان داخلی و اعمال نظارت بر روند فعالیت شرکت‌های تولیدی تنظیم شده است.

تعاریف
ستاد: ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز
وزارت/سازمان صمت: وزارت/سازمان صنعت، معدن و تجارت
کمیته استانی: شامل نمایندگان سازمان صنعت، معدن و تجارت، اداره‌ کل استاندارد، شرکت پخش فرآورده های نفتی استان و تشکل صنعتی
تشکل صنعتی: انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرآورده های نفتی و ‌اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایران
اتحادیه صنفی: اتحادیه صنفی جمع آوری روغن کارکرده
روغن سوخت تقطیری: ماده نفتی حاصل از فرآیند تصفیه روغن کارکرده دارای مشابهت زیاد با نفت گاز (گازوئیل)

مراحل اجرا
مرحله اول: ارائه درخواست به سازمان صمت استان
ماده 1- کلیه واحدهای تولید فعال دارای پروانه بهره برداری مرتبط(دارای عنوان سوخت تقطیری) که آمار تولید خود را در سامانه وزارت صمت ثبت نموده اند با رعایت ضوابط تعیین در این رویه میتوانند درخواست صادرات محصول سوخت تقطیری خود را مطابق فرم شماره یک منضم به کلیه مدارک و مستندات مندرج در این رویه به سازمان صمت استان مرتبط ارائه نمایند.
تبصره 1- واحدهای تولیدی می‌توانند هر سه ماه یکبار (چهار مرحله در سال) درخواست خود مبنی بر صادرات سوخت تقطیری را ارسال نمایند.
تبصره 2- پذیرش اسناد و مدارک مورد نیاز جهت صادرات سوخت تقطیری صرفاً به مدت 6 ماه از زمان درخواست قابل پذیرش است.

ماده 2- چنانچه بعد از گذشت 15 روز از درخواست شرکت، اقدامی از سوی سازمان صمت استان به منظور بررسی اولیه و درخواست تعیین وقت رسیدگی، انجام نشود، شرکت می‌تواند کتباً مراتب را با ارائه مدارک به دفتر صنایع شیمیایی و پلیمری وزارت صمت اعلام و دفتر مذکور پس از اطمینان از مراجعه واحد متقاضی به سازمان، نسبت به جریان انداختن فرایند رسیدگی به درخواست واحد تولیدی اقدام خواهد کرد.

مرحله دوم: بررسی اولیه مدارک و مستندات
ماده 3- سازمان صمت پس از دریافت تقاضا از واحد تولیدی، نسبت به بررسی اولیه اسناد اقدام نموده و در صورت تکمیل بودن مدارک در مدت تعیین شده، ضمن ارسال مدارک برای اعضای کمیته استانی هماهنگی لازم را جهت بازدید اعضا از واحد تولیدی بعمل می‌آورد. لیست مدارک مورد نیاز جهت بررسی که میبایست توسط واحد تولیدی در زمان درخواست ارائه گردد بشرح ذیل است:

  1. فاکتور خرید روغن کارکرده
  2. بارنامه حمل روغن کارکرده از مبدأ تا محل واحد تولیدی
  3. آنالیز (شامل نقطه اشتعال بیشتر از 5±170سلسیوس، وزن مخصوص و تقطیر) روغن کارکرده در بدو ورود به واحد تولیدی (ارائه شده از سوی صاحب کالا)
  4. فاکتور خرید کلیه ادتیوها (افزودنی‌ها)
  5. فاکتور خرید اسید و خاک رنگبر (ثبت شده در دفاتر قانونی شرکت)
  6. فاکتور و جدول (فرم شماره 2 پیوست) فروش داخلی انواع روغن تصفیه مجدد ناشی از بازیافت روغن کارکرده به همراه تأییدیه مکتوب پرداخت مالیات بر ارزش افزوده از سوی سازمان امور مالیاتی محل فعالیت
  7. اظهارنامه صادراتی انواع روغن تصفیه مجدد ناشی از بازیافت روغن کارکرده (تأیید گمرک) به همراه جدول فروش خارجی (فرم شماره 3 پیوست)
  8. بارنامه حمل انواع روغن تصفیه مجدد ناشی از بازیافت روغن کارکرده از مبدأ (کارخانه) به مقصد (گمرک و یا خریداران داخلی)
  9. آنالیز (شامل نقطه اشتعال، وزن، مخصوص و تقطیر) انواع روغن تصفیه مجدد تولیدی (ارائه شده از سوی صاحب کالا)
  10. آنالیز (تقطیر) سوخت تقطیری استحصالی (ارائه شده از سوی صاحب کالا)
  11. فرم خوداظهاری شرکت (فرم شماره 4 پیوست)‌
  12. اظهارنامه مالیاتی سالانه شرکت
  13. اظهارنامه ارزش افزوده شرکت
  14. بررسی میزان خاک رنگبر مستعمل

ماده 4- سازمان صمت اصل فرم خوداظهاری (فرم شماره‌ی 4) شرکت را به اداره کل امور مالیاتی استان و رونوشت نامه را به وزارت صمت ارسال نماید.
ماده 5- کلیه فاکتورهای خرید روغن کارکرده می بایست توسط واحدهای صنفی مجاز به صورت رسمی صادر و در دفاتر قانونی واحد صنفی ثبت شود و در صورت نقل و انتقالات نیز اسناد مربوطه از مبدأ تعویض روغنی تا واحد تولیدی، الصاق و همراه فاکتور فروش تحویل واحد تولیدی شود.

مرحله سوم: بازدید از واحد تولیدی
ماده 6- کمیته استانی در زمان مقرر، ضمن بازدید از واحد تولیدی، نتیجه بازدید و مشاهدات را بشرح فرم شماره 5 صورتجلسه و به نماینده سازمان صمت استان تحویل، تا از آن طریق به وزارت صمت ارائه شود.
تبصره- پس از بازدید کمیته استانی، در صورت وجود هرگونه تخلف مراتب طی فرم شماره 6 ، صورتجلسه و به دفتر صنایع شیمیایی و پلیمری وزارت صمت اعلام می‌شود.
ماده 7- طی بازدید مذکور، مخازن نگهداری«سوخت تقطیری» با حضور مدیرعامل و یا نماینده‌ قانونی شرکت توسط نماینده اداره کل استاندارد استان، پس از نمونه‌برداری به منظور انجام آزمایش مطابق با شاخص‌های سازمان ملی استاندارد، پلمب می‌شود.
ماده 8 – سازمان صمت استان موظف است مدارک مشروحه در مراحل 2 و 3 را به صورت فایل الکترونیکی (اسکن شده) تهیه و به دفتر صنایع شیمیایی و پلیمری وزارت صمت ارسال نماید.

مرحله چهارم: بررسی اسناد و مدارک مرتبط و صدور مجوز بارگیری
ماده 9- وزارت صمت مدارک دریافتی از سازمان صمت استان را پس از بررسی با اطلاعات سامانه انطباق می‌دهد.
ماده 10- با توجه به این که در زمان بازدید استانی، نماینده اداره کل استاندارد استان نسبت به نمونه‌برداری از سوخت تقطیری، پیش از پلمپ مخازن اقدام و آنالیز مربوطه را به کارگروه تعیین ماهیت ارسال می‌نماید، کارگروه مذکور آنالیز را با قید فوریت (حداکثر ظرف مدت 15 روز کاری) مورد بررسی قرار داده و نتیجه ارزیابی انطباق آن با مشخصات سوخت تقطیری را به وزارت صمت اعلام می‌نماید.
ماده 11- وزارت صمت پس از بررسی گزارش، مدارک و صورتجلسه دریافتی از سازمان صمت و نتیجه ارزیابی انطباق از سازمان ملی استاندارد، بلامانع بودن بارگیری را به سازمان صمت استان اعلام و رونوشت آن را به ستاد و شرکت متقاضی، منعکس می‌نماید.
تبصره – شرکت متقاضی صادرات، موظف است ظرف مدت حداکثر 2 ماه از تاریخ نامه ارسالی وزارت صمت، نسبت به مراجعه به سازمان صمت استان و ادامه فرایند صادرات سوخت تقطیری اقدام نماید. در صورت عدم مراجعه در زمان مقرر، مجوز مربوطه از درجه اعتبار ساقط و در صورت ارائه درخواست کتبی ذینفع، وزارت صمت مراتب را بررسی و عنداللزوم نسبت به تمدید مهلت مجوز حداکثر برای مدت 2 ماه اقدام نماید.

مرحله پنجم: صدور مجوز صادرات
ماده 12- پس از صدور مجوز بارگیری، کمیته رسیدگی و صاحب کالا در محل فعالیت واحد تولیدی حاضر و ضمن بازدید از مخازن نگهداری روغن سوخت تقطیری و حصول اطمینان از عدم دست‌ کاری یا فک پلمب، بر نحوه بارگیری نظارت و صورتجلسه مربوط را (فرم شماره 7 پیوست) تنظیم و به امضای حاضرین می‌رساند. (در صورت وجود «سوخت تقطیری» مازاد در مخزن یا مخازن، میزان در صورتجلسه قید شود.)
ماده 13- سازمان صمت استان موظف است یک نسخه از صورتجلسه تنظیمی را به وزارت صمت ارسال و متعاقبا مراتب جهت صدور مجوز صادرات به دفتر صادرات گمرک ایران و رونوشت به ستاد ارسال شود.
تبصره: امکان ثبت سیستمی مجوز نهایی در سامانه ثبت برخط معاملات مورد بررسی قرار گرفته و ظرف مهلت حداکثر سه ماه از تاریخ ابلاغ این رویه نهایی شود.
ماده 14- دفتر صادرات گمرک ایران پس از دریافت نامه وزارت صمت منضم به صورتجلسه بارگیری، مکاتبات اداری لازم را با گمرک مرزی مجاز به منظور بلامانع بودن اظهار و خروج محموله انجام می‌دهد.
ماده 15- بعد از اتمام بارگیری، نماینده اداره کل استاندارد استان نسبت به پلمپ مخازن کامیون‌های حمل (شیرها و دریچه‌ها) اقدام می‌نماید. (درج شماره پلمپ کامیون‌های بارگیری شده در صورتجلسه الزامی است.)
تبصره 1- این اقدام  باید در هر مرحله بارگیری و انتقال از محل واحد تولیدی توسط تیم فوق انجام پذیرد.
تبصره 2- مسئولیت عملیات بارگیری و انتقال از مبدأ بارگیری تا نقطه مرزی (مقصد) محل صدور با صاحب کالا و واحد تولیدی می‌باشد.
ماده 16- هر یک از کامیون‌های حمل باید قبل و بعد از بارگیری با حضور صاحب کالا یا نماینده قانونی وی توزین و میزان (تناژ) در بارنامه درج شود.
تبصره – از طریق شرکت حمل و نقل (محل صدور بارنامه) مسیر حرکت و مدت زمان حمل محموله به نقطه مرزی محل صدور باید در بارنامه به طور دقیق درج شود.
ماده 17- صادرات روغن سوخت تقطیری صرفاً از طریق گمرکات مجاز مورد تأیید دفتر صادرات گمرک با رعایت مفاد دستورالعمل ماده 45 آیین نامه اجرایی مواد 5 و 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سایر ضوابط صادراتی گمرک ایران انجام می‌شود.
ماده 18- واحدهای تولیدی یا صادرکننده باید ضمن عقد قرارداد با شرکت‌های حمل و نقل از خودروهایی استفاده نمایند که الزاماً دارای مجوز لازم برای بارگیری و حمل داخلی مطابق با مقررات پخش و سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای باشند.
تبصره- در صورت بروز تخلف از سوی رانندگان یا شرکت حمل و نقل و همچنین بروز هرگونه حادثه غیرمترقبه در زمان حمل به گمرکات، صاحب کالا موظف است مراتب را با فوریت به وزارت صمت گزارش نماید.
ماده 19- گمرکات خروجی موظفند در زمان اظهار، نسبت به اخذ و بررسی صورتجلسه بارگیری (پیوست شماره 7) و مدارک حمل و سایر مدارک ارائه شده برابر فصل صادرات دستورالعمل ماده 45 اقدام و پس از تطبیق شماره پلمپ تانکرها و وزن اظهار شده با صورتجلسه بارگیری عملیات صادرات را وفق مقررات انجام دهند.
تبصره- صادرات واحدهای تولیدی که در فرآیند انجام صادرات مرتکب تخلف شده و این موضوع منجر به تشکیل پرونده در مراجع تعزیراتی یا قضایی شده باشد، تا تعیین تکلیف قطعی پرونده در مراجع رسیدگی‌کننده، منوط به تودیع ضمانت‌نامه به میزان دو برابر ارزش محموله صادراتی خواهد بود.
ماده 20- کارگروه فنی تشخیص ماهیت فرآورده‌های نفتی پس از اخذ مدارک از گمرک خروجی نسبت به بررسی و کنترل مدارک و تطبیق آنالیز ارسالی با آنالیز ارائه شده توسط استاندارد استان مبدأ اقدام می‌نماید.
تبصره 1- کارگروه فنی تشخیص ماهیت فرآورده‌های نفتی نسبت به بررسی مشخصات فنی و وجه افتراق بین سوخت تقطیری و سایر فرآورده‌های نفتی یارانه‌ای اقدام و نتیجه را به گمرک اجرایی اعلام می‌نماید.
تبصره 2- چنانچه براساس نظریه‌ سازمان ملی استاندارد، محموله‌ی روغن سوخت تقطیری حاوی فرآورده‌های نفتی یارانه‌ای بود، مراتب از سوی گمرک اجرایی اعلام جرم و پیگیری خواهد شد.

موارد عمومی
ماده 21- میزان سوخت تقطیری تخصیص یافته به واحدهای تصفیه مجدد برابر 6 /9 درصد روغن کارکرده مصرفی در طول دوره می‌باشد.
تبصره 1- در صورت استفاده واحد تولیدی از روغن سوخت تقطیری به عنوان سوخت مصرفی (در واحدهای غیرگازسوز که دسترسی به شبکه گاز طبیعی ندارند) مقدار سوخت تقطیری حداکثر معادل 4 درصد و به واحدهایی که امکان دسترسی به شبکه گازرسانی را دارند درصدی تعلق نمی‌گیرد.
تبصره 2- با توجه به برآورد میزان روغن کارکرده در کشور (حدود 500 هزار تن درسال) تولید سوخت تقطیری معادل حداکثر 48 هزار تن در سال می‌باشد. بدیهی است چنانچه براساس بررسی‌ و پایش وزارت صمت برآورد میزان روغن کارکرده در کشور تغییر یابد، میزان سوخت تقطیری مجاز برای صادرات نیز به همان نسبت و براساس درصد استحصال تغییر خواهد یافت.
ماده 22- تعیین و تحویل سهمیه فرآورده‌های نفتی یارانه‌ای به واحدهای تولیدی بازیافت روغن کارکرده ممنوع است.
ماده 23- روغن پایه‌ی استحصالی ناشی از بازیافت، باید حداقل 60 درصد مجموع روغن کارکرده‌ی خریداری شده توسط واحد تولیدی باشد.
ماده 24 – سوخت تقطیری نمی‌تواند به عنوان ماده اولیه یا منشأ تولید سایر فرآورده‌های نفتی برای صادرات مورد استفاده قرار گیرد.
ماده 25 – این بازبینی مبتنی بر تحقیقات و نتایج فنی گذشته بوده و ستاد موظف است ضمن نظارت بر حسن اجرای این رویه، نسبت به پایش آن اقدام و در صورت نیاز در فواصل حداکثر یک‌ساله آن را اصلاح و به روز رسانی نماید.

فلوچارت فرایند صدور مجوز و فرم‌ها را از این‌جا دریافت کنید:

فرآیند صدور مجوز صادرات سوخت تقطیری، فرم 1، فرم 2، فرم 3، فرم 4، فرم 5، فرم 6، فرم 7

منبع: https://epe.ir

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *